Zakryta przez ciało o refleksach platońskiej idei pamięci w kulturze współczesnej

Autor: Aleksandra Burek

Próby rozwiązania zagadki pamięci podejmowane są od tysiącleci. Badamy pamięć narzędziami psychologii, psychiatrii, antropologii, socjologii, informatyki, biochemii, filozofii, religii. Jednak pewnych zjawisk z nią związanych nie umiemy wyjaśnić. I tak naprawdę nadal nie wiemy, czym ona jest. Ta książka podejmuje nieco inną próbę. To próba pokazania uniwersalności mówienia o pamięci. Uniwersalności, która objawia się w potrzebie pytania o to, co duchowe, co tajemnicze, niezbadane; w pewnej stale obecnej i niezamierzonej skłonności. [ .] Ulicą idzie człowiek, nagle chce sobie coś przypomnieć. Zwalnia wówczas, czasem zamyka oczy, zasłania je rękami, dotyka czubkami palców nasady nosa lub czoła. Czasem zatrzymuje się. A jeśli chce zapomnieć? Jeśli właśnie przydarzyło mu się coś przykrego? Wtedy przyspiesza, biegnie nawet. Dla Milana Kundery istnieje w tym związek między pamięcią i powolnością, szybkością i zapomnieniem. Platon nazwałby to relacją pomiędzy pamięcią i duszą, zapomnieniem i ciałem. Według Platona ciało rozprasza, powoduje zapomnienie. Dusza natomiast przechowuje pamięć. Dlatego ten człowiek zwalnia, przystaje, zamyka oczy. Usiłuje zwrócić wszystkie swoje myśli do swojego wnętrza. Tam, gdzie jest pamięć.

ks/r